با رسول اولیاء زاده رئیس خانه عکاسان در زمینه وضعیت برگزاری نمایشگاه‌ها و حراج‌های آثار عکاسی در کشور به گفتگو نشستیم. وی معتقد است هنوز خرید آثار عکاسی جایگاهی مناسب در کشور ندارد و برای حل این مشکل باید فرهنگسازی لازم صورت گیرد.
حراج آثاری عکاسی در ایران چگونه است؟
نمایشگاه‌های عکس برای فروش در ایران با استقبال خوبی برگزار می‌شود. متاسفانه پرداخت هزینه برای خرید آثار عکاسی برای مردم ما کمی‌غریب است، اما در خارج از کشور این اتفاق به خوبی مورد استقبال مردم قرار می گیرد.
با توجه به این که تعریف درستی در زمینه خرید آثار عکاسی وجود ندارد، کمتر کسی حاضر خواهد شد تا مبلغی را برای خرید آثار عکاسی پرداخت کند. در هنر نقاشی چون مخاطب می‌داند این اثر تنها یک تابلو بوده و آن را خریداری می‌کند و به راحتی هزینه مورد نظر را پرداخت خواهد کرد.
به همین دلیل باید برای آثار عکاسی ادیشن تعریف شود، یعنی عکاس تا چه اندازه می‌تواند از اثر خود چاپ کرده و به فروش رساند. معمولا بین ۲ تا ۵ ادیشن در نظر گرفته می‌شود و هرچقدر تعداد ادیشن ها افزایش پیدا کند قیمت آثار کاهش می‌یابد. این امر سبب می‌شود تا مخاطب و یا خریدار بداند که اثری را که خریداری کرده به چه تعداد و توسط چه کسانی خریداری شده است و اگرعکاس بیشتر از آن چه که اعلام کرده اثری را فروخته، می‌توان به راحتی از آن شکایت کرده و حقوق خود را دنبال کند. اگر مواردی این چنین شفاف شود، گالری‌های عکس می‌توانند با فروش خوبی روبرو شوند.
تعداد ادیشن‌ها در واقع توافقی است که ما بین خریدار و عکاس ایجاد می‌شود و اگر عکسی تنها یک کپی داشته باشد ،باید قیمت بیشتری را پرداخت کند.
جامعه هنری در ایران تا چه اندازه پتانسیل خرید و فروش آثار عکاسی را دارد؟
گروهی وجود دارند که به دنبال خریداری آثار هنری قابل توجه هستند که معمولا به آنها کلسیونردار می‌گویند. البته در کنار این افراد، موسسات و ارگان‌های دولتی می‌توانند در زمینه خرید آثار هنری وارد عرصه شده و بحث اقتصاد هنر را پویا و خلاق کنند. در این میان می‌توان به بانک‌ها، بیمارستان‌ها، ادارات دولتی و هتل‌ها اشاره کرد. نهادها و ارگان‌های دولتی با خرید آثار هنری می‌توانند نقش موثری در رونق اقتصاد هنر خواهند داشت. در همین راستا باید فرهنگ سازی لازم صورت گیرد.
چگونه می‌توان فرهنگ خرید و یا استقبال اقشار مختلف جامعه از آثار هنری را ایجاد کرد؟
رسانه‌هامی‌توانند در زمینه آشتی دادن جامعه با هنرمندان در زمینه خرید آثار بسیار موثر باشند. نهادهایی مانند خانه عکاسان و یا گالری های عکاسی نیز با برگزاری نمایشگاه‌های مختلف می‌توانند تاثیر گذار باشند. با فروش آثار هنری هنرمندان می‌توانند به نحوی از نظر اقتصادی خود را تامین کنند.
یک هنرمند پس از ۲ سال توانسته یک نمایشگاه فوق العاده از حیات وحش ایران برگزار کند، نیازمند حمایت مالی است. در چنین مواردی ارگان های دولتی که در این زمینه فعال بوده به راحتی می‌توانند با پرداخت هزینه ای این آثار را خریداری کنند، تا از طریق آن بتواند زمان بیشتری را برای عکاسی در بخش‌های مختلف داشته باشد. حضور مردم در چنین نمایشگاه‌هایی می تواند بسیار تاثیر گذار باشد، البته به شرط این که آثار هنرمند را خریداری کنند.
مدتی است که هنرمندانی از جمله بازیگران نمایشگاه‌های مختلف عکاسی را برگزار می‌کنند و مردم تنها به دلیل بازیگر بودن عکاس، آثار وی را به قیمت بالایی خریداری می‌کنند، این امر سبب نمی‌شود که به بازار فروش عکس صدمه وارد شود؟
ما نمی‌توانیم جلوی برگزاری این نمایشگاه‌ها را گرفته و یا به آقا و یا خانم هنرپیشه هم نمی‌توانیم بگوییم که چنین نمایشگاه‌هایی را برگزار کنند. در این زمینه باید فرهنگسازی مناسبی از سوی رسانه‌ها صورت گیرد چرا که ما به عنوان عکاس نمی‌توانیم در این زمینه اعتراض خاصی اعلام کنیم. باید ملاک و معیار ثابت و علمی‌را به مخاطب و خریدار آثار هنری ارائه دهیم تا درگیر پوسته ظاهری برخی از نمایشگاه‌ها نشوند. عنوان و شهرت برخی از افراد سبب شد که آثار نفیس و حرفه ای عکاسان خریداری نشده اما آثار برخی از هنرمندان که تنها برای تفریح عکاسی کرده اند به دلیل مشهور بودن به فروش رسد. عکاسان متاسفانه ابزاری برای فرهنگ سازی و اصول مناسب برای استقبال از آثار عکاسی ندارند به همین دلیل رسانه‌ها می‌توانند در این امر بسیار موثر واقع شوند.
جایگاه هنرعکاسی ایران در بازار جهانی هنر چگونه است؟
در بازار جهانی هنر همانگونه که گالری‌های نقاشی فروش بالایی دارند، گالری‌های عکاسی نیز از فروش قابل توجهی برخوردار است که نمونه آن را می‌توان به فروش بالار آثار کیارستمی‌اشاره کرد. این امر نشان می‌دهد که فاصله ای بین فروش آثار عکاسی و دیگر آثار هنری در خارج از کشور نیست.
منبع: زوم نیوز
